Bizler Qaraqalpaq mámleketlik universitetine kelgenimizge kóp bolmaǵan bolsa da, az waqıttıń ishinde kóplegen paydalı maǵlıwmatlarǵa iye boldıq desem qátelespeymen. Respublikamızda islep shıǵarıw sanaatı tez pát penen rawajlanıp atırǵan házirgi waqıtta mámleketimizde ximiya tarawına qaratılıp atırǵan reformalar biz ushın úlken imkaniyat jaratıp bermekte. Mámleket rawajlanıwınıń tiykarǵı bólegi bolǵan ximiya sanaatı da tiykarınan bizler oqıp tálim alıp atırǵan taraw menen tikkeley baylanıslı. Bizlerdiń usı taraw boyınsha bilim alıw barısında eń dáslep Respublikamızdaǵı islep shıǵarıw kárxanaları haqqında maǵlıwmatlarǵa iye bolıw hámmemizge qızıq albette. Hár hapte dawamında topar basshımız Xalmuratova Zulfiya basshılıǵında ótiletuǵın «axbоrot» sabaqlarında Respublikamızda jaylasqan iri islep shıǵarıw kárxanaları tuwralı qisqasha maǵlıwmatlarǵa iye bolıp barmaqtamız. Solardan biri Qońırat soda zavodı haqqında sizler menen óz pikirlerimdi bóliskim keldi.
Respublikamızda jergilikli shiyki zat resurslarınan racional paydalanıw, onı qayta islew hám onnan import ornın basatuǵın tayar ónim islep shıǵarıwdı shólkemlestiriw, xalıq xojalıǵınıń kalcinaciyalanǵan sodaǵa bolǵan talabın qanaatlandırıw maqsetinde qurılǵan Qońırat soda zavodı Orta Aziyada eń iri, birden – bir kalsiynaciyalanǵan soda islep shiǵaratuǵin zavod bolıp esaplanadı. Zavod 2006- jılı avgust ayında tolıq iske túsken bolıp, ol jılına 100 mıń tonna kalsiynaciyalanǵan soda islep shıǵarıw quwatlılıǵına iye bolıp jumıs basladı. Respublikamızda hám shet ellerde sodaǵa bolǵan talaptıń kúsheyiwi sebepli zavodtıń islep shıǵarıw quwatlılıǵın asırıw zárúrligi kelip shıqtı. 2016- jılı soda islep shıǵarıwdıń II basqısh jumısları juwmaqlanıp, zavodtıń quwatlılıǵı jılına 200 mıń tonnaǵa jetti.
Qońırat soda zavodında kalsiynaciyalanǵan soda Solve usılı boyınsha islep shıǵarıladı. Bunda tiykarǵı shiyki zat retinde Respublikamızdlıń Jamansay káni hák tası, Barsakelmes káni as duzı hám ammiak bolıp esaplanadı.
Zavodta kalcinaciyalanǵan soda menen birge tayar ónim retinde hák tası, as duzı da islep shıǵarıladı. Xalıqaralıq talaplarǵa tolıq juwap beretuǵın zavod ónimleri ishki bazardan tısqarı Rossiya, Qazaqstan, Qırǵızıstan, Túrkmenistan sıyaqlı bir qatar mámleketlerge eksport qılınbaqta. Kárxana ónimlerine sırt el qarıydarları tárepinen joqarı baha berilip atırǵanı quwanıshlı jaǵday.
Bizler de bul kórsetkishti ele de joqarı dárejelerge jetkeriw ushın házirden – aq kúshli tayarlanbaqtamız.
Ximiya-texnologiya fakulteti 1 – B ximiya studenti Gulnara Chimbergenova
