Berdaq atındaǵı Qaraqalpaq mámleketlik universitetinde Xalıqarlıq muzeyler kúni aldınan «Insan qádiri ullı» atamasında «Repressiya qurbanların eslew muzeyi»nde kórgizbe shólkemlestirilidi. Kórgizbeni universitetimizdiń Jaslar máseleleri menen islesiw boyınsha prorektorı Saxabatdin Alauatdinov ashıp berdi hám miymanlarǵa muzeydiń ashılıw tariyxı, sonday-aq muzeydi jańa eksponatlar menen toltırıwda óz úlesin qosqan insanlarǵa universitet jámááti atınan minnetdarshılıq bildirip, universitetimizdiń Kásiplik awqamı tárepinen tayarlanǵan diplom hám estelik sawǵaları tapsırıldı.
Kórgizbege bir qatar miymanlar, professor-oqıtıwshılar hám student-jaslar qatnasıp, muzeydiń jańa eksponatları menen tanıstı. Repressiya qurbanların eslew kúninde 2002-jılı 31-avgust kúni Tashkent qalasında «Repressiya qurbanları esteligi» muzeyi ashılǵan edi. Prezidentimiz Shavkat Miromonovich Mirziyoev 2017-jılı 31-avgustta usı muzeyde bolıp, «Bul muzey – muzeylerdiń muzeyi» dep joqarı baha berip, ásirese, muzeydiń jaslar tárbiyasındaǵı áhmiyetine itibar qaratıp: «Ata-babalarımızdıń Watanımızdıń tınıshlıǵı hám azatlıǵı jolındaǵı gúresi – búgingi kún jasları ushın ibrat mektebi bolıp tabıladı. Hár bir wálayatta Repressiya qurbanları esteligi muzeyiniń filialların shólkemlestiriwimiz kerek»ligin atap ótken edi. Usı tiykarda 2017-jıl 22-noyabrde Ózbekstan Respublikası Ministrler Kabinetiniń 936-sanlı qararı qabıl etilip, onda kolonial dúzim dáwirindegi repressiya siyasatınıń sebepleri hám qayǵılı aqıbetlerin tereń úyreniw, olardı haqıyqıy ráwishte kórsetip beriw muzeydiń tiykarǵı wazıypaları ekenligi kórsetildi.
Usı qarardı orınlaw ushın Ózbekstan Respublikası joqarı hám orta arnawlı bilimlendiriw ministrliginiń, sonday-aq muzeydi shólkemlestiriw boyınsha 2017-jılı 4-dekabrde Qaraqalpaq Mámleketlik universiteti rektorınıń 649 D/1-sanlı buyrıǵı menen, 2017-jılı 6-dekabrde universitettiń is-ilajlar rejesi tastıyıqlandı. Muzey ushın 77,63 hámde 81,41 kv.m. maydanǵa iye eki xana ajıratılıp, muzeydiń nızamı, muzey xızmetkerleriniń lawazımlı wazıypaları, muzeydi rawajlandırıw is-ilajları islenip, universitettiń 2017-jılı 25-dekabrdegi ilimiy keńesinde tastıyıqlandı. Muzey rásmiy túrde 2018-jıl 28-avgust kúni ashılıp, xalıq iygiligi ushın xızmet etip kelmekte. Sol jılı muzey 783 eksponat penen ashılǵan bolsa, búgingi kúni eksponatlar sanı 2500 den asıp baratır. Repressiya qurbanların eslew muzeyiniń ekspoziciyaları hám xronologiyasınan kelip shıǵıp 7 bólimge bólingen.
Muzey ekspoziciyaları tiykarınan Tashkent qalasındaǵı «Qataǵon qurbonlari xotirasi» mámleketlik muzeyining fondı, Qaraqalpaqstan Respublikası kinostudiyasınan repressiya dáwirine tiyisli hújjetli filmler, Qaraqalpaqstan Respublikası rayon hám qalalarınan repressiya siyasatına baylanıslı foto, hújjetler, buyımlar hám basqa da eksponatlar menen tolıqtırılǵan. Sonıń menen birge muzeyde tárbiyalıq xarakterdegi úgit násiyat jumısların alıp barıwga itibar qaratılǵan. Muzeyge kiriw barlıq puxaralar ushın biypul bolıp esaplanadı. Repressiya qurbanların eslew ushın Universitet rektorınıń 2020-jıl 19-oktyabr №469 D/1 sanlı buyrıǵı shıǵarılıp, sol buyrıq penen is-ilajlar rejesi islep shıǵılıp, arxivlerde ilimiy jumıslar alıp baratuǵın qánigelerge qolaylı sháráyatlar jaratılıp berildi. Qaraqalpaqstan Respublikası Máhalle hám shańaraqtı qollap-quwatlaw ministrligi hám rayon, APJ baslıqları menen aymaqlarda repressiya bolǵan shaxslardıń miyneti iskerligi haqqında maǵlıwmatlar toplandı. Sonıń menen birge Qaraqalpaqstan Respublikası hám Tashkent qalasındagı arxivlerde izertlewler alıp barılıp, repressiya qurbanları atları hám sanı birme-bir úyrenilip, dizimge kirmegenleri qayta dizimge kirgizildi. 2021 jıl 3500 den aslam repressiya bolǵan adamlardıń atları anıqlanıp, dizim kitap formasına alıp kelinip úsh tilde ózbek, rus, qaraqalpaq tilinde tayarlandı. Ózbek tilindegi variantı Tashkent qalasındaǵı ekspert toparına jiberildi. Repressiya dáwiri boyınsha ilimiy ruwxıy aǵartıwshılıq jumıslardı elede keńirek alıp barıw, muzey ekspoziciyasındaǵı eksponatlar ilimiy derek retinde paydalanıwda úlken áhmiyetke iye bolıp tabıladı.
